زندگینامه حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا بِنْتَ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ، یا فَاطِمَةَ المَعصُومَة …
حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها در روز اول ذیالقعدة الحرام سال ۱۷۳ هجری قمری در مدینه منوره و در خانوادهای که همگی به فضایل و مکارم اخلاقی آراسته بودند، چشم به جهان گشود.
این بانوی ارجمند از خاندانی پاک سیرت و نیکو سرشت متولد شد و پرورش یافت که سرچشمه عبادت و زهد، علم، پارسایی و تقوا و راستگویی و بردباری بودند و یاد خدا، بخشندگی و پاکدامنی و استقامت در برابر ناملایمات از صفات برجسته آنان به شمار میرفت.
پدر بزرگوارش امام هفتم شیعیان حضرت موسى بن جعفر (علیه السلام) و مادر مکرمهاش حضرت نجمه خاتون (علیها السلام) است.
نام شریف آن حضرت «فاطمه» و مشهورترین لقب ایشان «معصومه» میباشد. ایشان همچنین به «کریمه اهل بیت » شهرت دارد.
حضرت معصومه (علیها السلام) در سال ۱۸۳ هجری قمری و در سن ۱۰ سالگی، با مصیبت شهادت مظلومانه و غریبانه پدر گرامى خود امام موسی کاظم (علیه السلام) در زندان هارون الرشید پنجمین خلیفه ملعون عباسی در شهر بغداد مواجه شد و از آن پس تحت مراقبت و تربیت برادر عزیزش حضرت ثامن الحجج امام رضا (علیه السلام) قرار گرفت.
مدت ۲۵ سال تمام، حضرت رضا (علیه السلام) تنها فرزند نجمه خاتون (علیها السلام) بود و سرانجام ستارهای تابان به نام فاطمه معصومه (علیها السلام) از دامان نجمه خاتون (علیها السلام ) درخشید که امام هشتم (علیه السلام) والاترین عواطف و محبت شگفتانگیز خود را نثار او میکرد.
در میان فرزندان امام کاظم (علیه السلام) و بعد از حضرت امام رضا (علیه السلام)، حضرت معصومه (علیها السلام) از نظر شخصیت فردی و کمالات معنوی و روحی و همچنین مراتب علمی و اخلاقی، دارای والاترین مقام و رتبه است.
امام کاظم (علیه السلام) به نقلی دارای دست کم ۱۸ فرزند دختر بوده اند که فاطمه معصومه (علیها السلام) سرآمد آنان میباشد.
در سال ۲۰۰ هجرى قمرى در پى اصرار و تهدید مأمون عباسى، سفر تبعیدگونه امام علی ابن موسی الرضا (علیه السلام) به مرو انجام شد و آن حضرت بدون این که کسى از بستگان و اهل بیت خود را همراه ببرند، راهى خراسان شدند.
حضرت معصومه (علیها السلام) یک سال پس از هجرت برادر و به شوق دیدار ایشان و برای ادای رسالت زینبی خود، به همراه عدهاى از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حرکت کرد و در هر شهر و محلى مورد استقبال مردم واقع مىشد و همچون عمه بزرگوارش حضرت زینب کبری (علیها السلام)، پیام مظلومیت و غربت برادر گرامی خود را به مردم مىرساند و مخالفت خود و خاندان عصمت و طهارت (علیهم السلام) را با حکومت حیلهگر و جنایتکار بنىعباس اظهار و ابراز مىکرد؛ بنابراین زمانی که کاروان حضرت معصومه (علیها السلام) به شهر ساوه رسید، عدهاى از مخالفان اهلبیت که از پشتیبانى مأموران حکومت برخوردار بودند، سر راه آنان را گرفتند و با همراهان حضرت (علیها السلام) وارد جنگ شدند و تقریباً همه مردان کاروان را به شهادت رساندند و بنا بر نقلى حتی حضرت معصومه (علیها السلام) را نیز مسموم کردند.
به هر صورت، کریمه اهل بیت (علیهم السلام) یا بر اثر اندوه و غم زیاد از این واقعه و یا مسمومیت، در شهر ساوه بیمار شد و چون امکان ادامه راه و توان رفتن به خراسان را در خود ندید، تصمیم گرفت به قم برود. پرسید: از این شهر (ساوه) تا قم چند فرسنگ فاصله است؟ جواب دادند. فرمود: مرا به شهر قم ببرید، زیرا از پدرم شنیدم که مىفرمود: شهر قم مرکز شیعیان ما میباشد.
بزرگان قم وقتى از این خبر مسرتبخش مطلع شدند به استقبال خواهر مکرمه امام رضا (علیه السلام) شتافتند و در حالى که موسى بن خزرج بزرگ خاندان اشعرى، افسار ناقه آن حضرت را در دست داشت و عده فراوانى از مردم پیاده و سواره، گرد کجاوه ایشان در حرکت بودند، در روز ۲۳ ربیع الاول سال ۲۰۱ هجرى قمرى وارد این شهر مقدس شد.
مرکب حضرت معصومه (علیها السلام) در مقابل منزل موسى بن خزرج ـ و محلى که امروز میدان میر نامیده مىشود ـ زانو زد و افتخار میزبانى آن حضرت به عنوان دختر، خواهر و عمه امام معصوم نصیب او گردید.
کریمه اهل بیت (علیها السلام) پس از ورود به شهر قم، تنها ۱۷ روز در قید حیات و در این مدت، مشغول عبادت و راز و نیاز با پروردگار متعال بود و سرانجام در روز ۱۰ ربیع الثانى و بنا بر قولى ۱۲ ربیع الثانى سال ۲۰۱ هجرى قمری و در سن ۲۸ سالگی، قبل از آن که دیدگان مبارکش به دیدار برادرش امام رضا (علیه السلام) روشن شود، در دیار غربت و با اندوه فراوان، دیده از جهان فرو بست و دعوت حق را لبیک گفت.
محل عبادت آن حضرت در مدرسه سِتّیه به نام «بیت النور»، هم اکنون محل زیارت ارادتمندان ایشان است.
مردم قم، پیکر پاک حضرت فاطمه معصومه (علیها السلام) را با تجلیل بسیار به سوى محل فعلى که در آن روز بیرون شهر و به نام «باغ بابلان» معروف بود تشییع نمودند. همین که قبر آماده شد، در این که چه کسى بدن مطهر را داخل قبر قرار دهد، دچار مشکل گشتند، که ناگاه دو نفر سواره که نقاب به صورت داشتند از جانب قبله پیدا شدند و به سرعت نزدیک آمدند و پس از خواندن نماز بر پیکر مطهر کریمه اهل بیت ، یکى از آن دو وارد قبر شد و دیگرى جسد پاک آن حضرت را برداشت و به دست او داد تا در دل خاک مدفون سازد.
این دو نفر پس از پایان مراسم، بدون آن که با کسى سخن بگویند بر اسبهاى خود سوار و از محل دور شدند.
بنا به گفته برخی از علما، آن دو بزرگوار شاید دو حجت پروردگار یعنی حضرت امام رضا (علیه السلام) و حضرت امام جواد (علیه السلام) بوده اند چرا که معمولاً مراسم دفن بزرگان دین با حضور اولیای الهی انجام شده است.
پس از دفن بدن مطهر حضرت معصومه (علیها السلام)، موسى بن خزرج، سایبانى از بوریا بر فراز قبر شریفش قرار داد تا این که در سال ۲۵۶ هجرى قمرى، حضرت زینب (علیها السلام) فرزند امام جواد (علیه السلام)، اولین گنبد را بر روی قبر نورانی عمه بزرگوارش بنا کرد و تربت پاک آن بانوى بزرگوار قبلهگاه قلوب ارادتمندان به اهلبیت (علیهم السلام) و دارالشفای دلسوختگان و عاشقان ولایت شد.
پس از آن در طول سالیان متمادی تا امروز، مرقد مطهر ایشان همواره مورد توجه و احترام شیعیان و ارادتمندان بوده و بارها تجدید بنا و تکمیل شده و توسعه یافته است.
این حرم نورانی امروزه دارای ضریح، گنبد، گلدسته ها، رواق ها، ایوانها و صحنهای بسیار زیبایی میباشد.
حضرت فاطمه معصومه (علیها السلام) مظهر فضایل و مقامات بلند معنوی، اخلاقی و علمی، و از بانوان گرانقدر و والامقام اسلام و شیعه محسوب میشود.
بر همین اساس؛ برای زیارت آن حضرت پاداش بزرگی وعده داده شده و آن، ورود به بهشت است. امام جواد (ع) میفرماید: هر کس عمه ام را در قم زیارت کند، بهشت از آن اوست.
یادآور میشود: از اول ذیالقعده خجسته سالروز ولادت باسعادت کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه (علیها السلام) تا فرخنده سالروز ولادت پر خیر و برکت برادر عزیزش حضرت ثامن الحجج امام رضا (علیه السلام) در یازدهم این ماه نیز به عنوان «دهه کرامت» نامگذاری گردیده است.
*****
یَا فاطمةُ اشْفَعِی لِنا فِی الْجَنَّةِ فَإِنَّ لَکِ عِنْدَ اللَّهِ شَأْناً مِنَ الشَّأْنِ …
الّلهُمَّ ارْزُقْنا زِيارَتَها وَ شَفاعَتَها