چهارمین دوره جایزه ادبی مادرانه، همزمان با دهه کرامت و در آستانه ولادت با سعادت حضرت امام رضا (علیه‌السلام) در آستان مقدس حضرت جعفر ابن الرضا (علیه‌السلام) آغاز شد تا شاعران، نویسندگان و اهالی هنر ایران اسلامی گرد هم جمع شوند و در مدح یاوران نخستین اهلبیت (علیهم‌السلام) به تولید اثر بپردازند.
این دوره از جایزه ادبی مادرانه با نام حضرت نجمه خاتون، همسر گرامی حضرت امام موسی کاظم (علیه‌السلام) و مادر گرانقدر حضرت امام رضا (علیه‌السلام) نامگذاری شده تا شاعران و نویسندگان سراسر کشور، آثار خود را با محوریت این بانوی گرانقدر به دبیرخانه جایزه ارسال کنند.
آیین افتتاحیه چهارمین جایزه ادبی مادرانه در حالی برگزار شد که آیت‌الله سید حجت موحد ابطحی از اساتید حوزه علمیه، دکتر محمدرضا سنگری نویسنده و پژوهشگر اهلبیت (علیهم‌السلام) و شاعران برجسته استان‌های تهران، قم و اصفهان در آن حضور داشتند.
آغاز فراخوان دریافت آثار جایزه ادبی مادرانه
محمدرضا کاکائی، شاعر برجسته اصفهانی و دبیر چهارمین جایزه ادبی مادرانه در آیین افتتاحیه چهارمین دوره این جایزه، با اشاره به اینکه مادرانه تلاشی است برای معرفی اسوه‌های تربیتی در تحقق جامعه آرمانی منتظران و بازخوانی فضائل فراموش شده در حیات طیبه مادران اهلبیت (علیهم‌السلام) گفت: دبیرخانه چهارمین دوره جایزه ادبی مادرانه با محوریت نام مقدس حضرت نجمه خاتون (سلام‌الله علیها) تمام تلاش خود را صرف این هدف مقدس کرده و با توکل به خداوند متعال و امید به لطف و عنایت اهلبیت عصمت و طهارت به ویژه حضرت حجت بن الحسن (عجل الله تعالی فرجه الشریف) امید آن دارد در چهارمین گام تلاش خود برای تحقق اهداف جشنواره، بتواند ضمن کسب همراهی گسترده اهالی ادب، شاعران و نویسندگان عزیز در عرصه ادبی ایران اسلامی، شاعران و نویسندگان را با خود همراه سازد.
وی با اشاره به اهداف بزرگ پیش‌بینی شده برای چهارمین جایزه ادبی مادرانه، افزود: معرفی اسوه‌های تربیتی انسان متعالی، تولید محتوا مبتنی بر اهداف و ارائه در قالب‌های ادبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی، معرفی اسوه‌های تربیتی برای تحقق جامعه آرمانی در خدمت امام زمان(عج) و بازخوانی فضیلت‌های فراموش شده در قالب پژوهش و تبیین حیات طیبه مادران ائمه و مادران اولاد بلافصل ایشان از جمله اهداف پیش‌بینی شده چهارمین جایزه ادبی مادرانه به شمار می‌رود.
دبیر چهارمین جایزه ادبی مادرانه با ابراز امیدواری نسبت به اینکه این جایزه ادبی به لطف الهی و مدد اهلبیت عصمت و طهارت بتواند گام‌های بلندتری را در امر تحقق این اهداف بردارد، تاکید کرد: بدون‌شک یکی از مزایای چهارمین فراخوان جایزه ادبی مادرانه، فاصله حدود 9 ماهه‌ای است که بین زمان اعلام تا اختتامیه وجود دارد و این امر، وظیفه ما را در این راه بس سنگین‌تر و طی راه را سخت‌تر می‌کند؛ به همین منظور سعی بر آن داریم که در فاصله اعلام فراخوان تا زمان اختتامیه به جهت آشناتر شدن شاعران کشور با اهداف فراخوان و موضوع جشنواره، جلسات شعر مشترکی را در قم، تهران و مشهد برگزار کنیم و به تبیین هر چه بیشتر موضوع جشنواره و اهداف آن بپردازیم که امید است شاعران و ادیبان ارجمند ضمن همراهی، همسوتر از قبل بتوانند ما را در امر تحقق اهداف جشنواره یاری کنند.
محمدرضا کاکائی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به برگزاری دوره‌های پیشین این جایزه ادبی، تاکید کرد: با یک نگاه اجمالی به آمار دبیرخانه در سه دوره برگزاری فراخوان می‌توان ادعا کرد که با وجود ناپختگی و سن کم فراخوان، به مدد همراهی افراد با تجربه و صاحب قلم و اعتماد جامعه ادبی کشور به خادمانشان در دبیرخانه فراخوان مادرانه، کارنامه‌ای درخشان و فراتر از حد انتظار داشته‌ایم؛ به طوری که از حیث کمیت از 113 اثر با مشارکت 80 شاعر در سال اول از 15 استان کشور به 240 اثر از 110 شاعر از 20 استان در سال دوم و در نهایت، به 314 اثر از 187 شاعر از 24 استان کشور رسیدیم که این موضوع حاکی از موفقیت جشنواره در سه دوره گذشته دارد.
وی تاکید کرد: در فراخوان امسال و با توجه به اضافه شدن بخش‌های شعر کودک و داستان کوتاه، سعی شد با دعوت از اساتید و صاحبان قلم و اندیشه از سراسر کشور، تغییراتی در تیم داوری آثار لحاظ شود تا ضمن تقویت این تیم در جهت بهبود و ارتقای کیفیت و شفافیت بیشتر در موضوع داوری با هدف اعتمادزائی و جلب اعتماد مخاطب و رونق روزافزون جایزه ادبی و رسیدن به یک جایگاه رفیع در بین جشنواره‌های ملی گامی بلند برداشته شود.
دبیر چهارمین جایزه ادبی مادرانه با اشاره به اینکه این دوره از جایزه با نام حضرت نجمه خاتون، مادر گرامی امام رضا (علیه‌السلام) و حضرت معصومه (سلام الله علیها) برگزار می‌شود، گفت: شاعران و نویسندگان سراسر کشور می‌توانند آثار خود را در حوزه‌های شعر و داستان و با موضوعات نقش تربیتی مادران بصیر در پرورش نسلی امام‌شناس و حقیقت‌باور، مادر و احیای ارزش‌های والای اخلاقی در فرزندان، حضرت نجمه خاتون از آندلس تا خانه عصمت و حضرت نجمه خاتون مادر کرامت تا 15 بهمن‌ماه 1403 به دبیرخانه جایزه ادبی مادرانه ارسال کنند.
توجه ویژه به کرامات حضرت نجمه خاتون (سلام الله علیها)
آیت‌الله سید حجت موحد ابطحی، استاد حوزه علمیه نیز در این مراسم با ذکر نکاتی از زندگی حضرت نجمه خاتون، بر جایگاه بی‌بدیل این بانوی گرانقدر در حفظ کرامات اهلبیت (علیهم‌السلام) تاکید کرد.
وی با اشاره به بخش مربوط به امام رضا در صلوات امام حسن عسگری (علیه‌السلام) بر حجج طاهره، گفت: این بخش که یکی از بی‌نظیرترین دعاهای اهلبیت (علیهم‌السلام) به شمار می‌رود، تاکید دارد که اگر زمانی قرار باشد دل زنان، مردان، جوانان، کودکان، شاعران، هنرمندان و تمامی اهل جامعه را خوشنود کنیم، می‌توانیم به وسیله حضرت علی‌ابن موسی‌الرضا (علیه‌السلام) این کار را انجام دهیم.
این استاد حوزه علمیه با اشاره به چرایی نامگذاری این دوره از جایزه ادبی مادرانه به نام مقدس حضرت نجمه خاتون، اظهار داشت: به صورت غیرارادی به سمت این کشیده شدم که چهارمین دوره از جایزه ادبی مادرانه را با نام مقدس حضرت نجمه‌خاتون برگزار کنیم؛ یکی از اصلی‌ترین فعالیت‌هایی که در این راستا باید انجام می‌شد این بود که افراد متوجه شوند شأن و کرامت حضرت نجمه خاتون تا چه اندازه‌ای است؛ در واقع، شاعران و نویسندگان در ابتدا باید بدانند حضرت نجمه خاتون نزد خداوند متعال چه جایگاهی دارد؟ باید بگویم جایگاه ایشان نزد خداوند متعال بسیار بلندمرتبه است.
وی با بیان اینکه به منظور حفظ کرامت حضرت نجمه خاتون و به برکت نام ایشان باید اقدامات موثر و وسیعی در راستای هر چه بهتر برگزار شدن چهارمین دوره جایزه ادبی مادرانه صورت پذیرد، ادامه داد: فعالیت‌های مرتبط با گرامیداشت این بانوی گرانقدر را از مدتی پیش آغاز کرده‌ایم؛ در این راستا، اولین بزرگداشت برای حضرت نجمه خاتون در مشهد مقدس برگزار شد؛ بعد از آن، به ذهنمان رسید که لازم است در قم هم که حرم حضرت معضومه (سلام الله علیها) دختر عظیم‌الشان ایشان قرار دارد، مراسم بزرگداشت برگزار کنیم؛ بنابراین، جلسه‌ای به این منظور در منزل آیت‌الله گلپایگانی برگزار شد. خوشبختانه در این جلسه، مجتهدین و مراجع تقلید عالیقدر حضور داشتند و نویسندگان و شاعران ارجمند هم دعوت ما را پذیرفتند در جلسه حضور یافتند؛ پس از اینکه این جلسه برگزار شد، همه افراد متوجه شدند که عنایت ویژه حضرت امام رضا (علیه‌السلام) مجلس را اداره می‌کند و این موضوع اثر بسیار زیادی روی شعرا و حاضران در مجلس داشت.
ویژگی‌های بارز حضرت نجمه‌خاتون
دکتر محمدرضا سنگری، نویسنده و پژوهشگر اهلبیت (علیهم‌السلام) نیز در این مراسم به بیان ویژگی‌های حضرت نجمه خاتون و زنان بزرگ اهلبیت (علیهم‌السلام) و جهان اسلام پرداخت.
وی در ابتدای صحبت‌های خود با اشاره به زندگی حضرت جعفر ابن الرضا (علیه‌السلام)، گفت: زمانی که برای نگاشتن کتاب زینب نهضت رضوی که درباره حضرت فاطمه معصومه(س) بود تحقیق می‌کردم، منطقه‌ای را پیدا کردم به نام یوسیره که نزدیک مدینه قرار داشت؛ این منطقه، محل زندگی حضرت جعفر ابن الرضا (علیه‌السلام) بوده است؛ همه فرزندان حضرت موسی ابن جعفر(علیه‌السلام) آنجا جمع شده بودند و کتابت قران می‌کردند؛ در نهایت نیز موفق شدند به قولی 220 جلد و به قولی دیگر، 1000 جلد قرآن کتابت کنند و بعد از سال 201 که حضرت امام رضا (علیه‌السلام) به ایران آورده شد، با قرآن‌های خود وارد سرزمین ایران شدند.
دکتر سنگری ادامه داد: یکی از کاتبان قرآن، حضرت جعفر ابن الرضا (علیه‌السلام) بوده که ایشان بسیار خوش‌قلب بود و در منطقه یوسیره پنج قرآن را نگارش کرد و با علمی که نسبت به قرآن داشت، وارد ایران شد؛ ایشان هم حافظ قرآن بود و هم کاتب قرآن؛ ضمن اینکه به مفاهیم قرآنی نیز بسیار مسلط بود و به جرئت می‌توان گفت بخش زیادی از باورمندی و عشق و ارادت به شیعه و اهلبیت (علیهم‌السلام) در منطقه اصفهان، به دلیل حضور این شخصیت بزرگوار بوده است.
وی تاکید کرد: حضرت جعفرابن الرضا (علیه‌السلام) در حوزه معارف دینی هم تسلط ویژه‌ای داشته که این تسلط به ویژه در مباحث کلامی متمرکز بوده است؛ از سوی دیگر، می‌توان ادعا کرد که اگر اصفهان در قرن پنجم، به قطب شعر تبدیل می‌شود، رهاورد حضور این شخصیت بزرگ در منطقه است؛ البته به جز دو یا سه بیت شعر از این شخصیت بزرگ، شعر بیشتری بر جای نمانده و بخش زیادی از شعرهای ایشان از بین رفته است.
این نویسنده و پژوهشگر حوزه اهلبیت (علیهم‌السلام) در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به خاستگاه جایگاه برآمدن شعر در میان شعرا و نویسندگان، گفت: تراوشگاه، خاستگاه و زادگاه شعر، همیشه ذوق، اندوخته‌ها و آزموده‌هایی که شاعران دارند، نیست؛ فراتر از ذوق و اندوخته‌های علمی، الهام وجود دارد که آن را تحت عنوان شعر موید می‌شناسیم؛ شاعران ارجمند باید توجه داشته باشند که باید از منبع الهام برای شعر خود به بهترین شکل ممکن استفاده کنند؛ در این راستا، نکته اول آن است که وقتی آن ناگهان در وجود شاعران آغاز می‌شود، هیچ وقت آن را به تاخیر نیندازند و فرصت فراهم آمده را به بهترین شکل ممکن دریابند؛ اگر این فرصت به بعد سپرده شد، ممکن است دیگر هیچ‌گاه بازنگردد. نکته دوم این است که شاعران گرامی باید حتماً وضو بگیرند و به نامی که شعر را برایش می‌گویند، توسل کنند؛ بسیاری از شاخص‌ترین و درخشان‌ترین سروده‌هایی که در تاریخ شعر مذهبی و آیینی خودمان داریم، از همین نقطه آغاز شده است. پس بنابراین، توسل، بن بست شعری ما را می‌شکند و افق‌های بسیار روشنی را پیش روی ما قرار می‌دهد.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به ابعاد مختلف زندگی حضرت نجمه خاتون پرداخت و گفت: 12 نام برای ایشان ذکر شده که به دلیل شخصیت والای این حضرت بوده است؛ همچنین از آنجایی که ایشان مادر حضرت امام رضا (علیه‌السلام) و حضرت معصومه (سلام الله علیها) نیز بوده‌اند، ویژگی‌های شخصیتی بسیار زیبایی نیز داشته‌اند.
دکتر سنگری با تاکید بر اینکه جای خالی فعالیت‌های پژوهشی در نمایاندن ابعاد شخصیتی بانوان مسلمان و به ویژه بانوان اهلبیت (علیهم‌السلام) به شدت احساس می‌شود، افزود: پیشنهاد می‌کنم در دوره‌های بعدی جایزه ادبی مادرانه، فعالیت‌های پژوهشی جایگاه ویژه‌ای داشته باشد؛ اصفهانی‌ها می‌توانند آثار زیادی در باب شخصیت حضرت نجمه خاتون تولید کنند؛ البته کتاب‌هایی در باب شخصیت ایشان نوشته شده اما هنوز جای کار زیادی وجود دارد و می‌توان کتاب‌های بسیار زیبایی در مورد شخصیت ایشان به رشته تحریر درآورد.
وی یادآور شد: زنان بزرگ تاریخ ما ناشناخته مانده‌اند؛ با بررسی شخصیت فرزندان حضرت موسی ابن جعفر (علیه‌السلام) به سه کتاب برخورد کردم که یکی از آنها، صحابیات الرسول است؛ این کتاب به معرفی 100 زن صحابه پیامبر می‌پردازد و نشان می‌دهد چه زنان بزرگی بوده‌اند و چه تاثیر عمیقی بر توسعه اسلام داشته‌اند. از سوی دیگر به دلیل اینکه این زنان، حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) را دیده بودند، ایشان را برای ما وصف کرده‌اند؛ در واقع آنها زمینه‌ای فراهم کرده‌اند تا ما اهلبیت را بهتر بشناسیم.
این نویسنده و پژوهشگر حوزه اهلبیت (علیهم‌السلام) با بیان اینکه یکی از اصلی‌ترین اقدامات حضرت نجمه خاتون این بود که سیره حضرت امام رضا (علیه‌السلام) را به مردم آموزش می‌داد، تاکید کرد: از بانوان محترم دعوت می‌کنم اقدامات پژوهشی لازم را درباره این زنان ماندگار تاریخ به انجام رسانند؛ امیدوارم سال آینده که به اصفهان سفر خواهم کرد، چند جلد کتاب در باب مادران ائمه اطهار به مرحله چاپ رسیده باشد.
شعرخوانی شاعران مطرح کشوری
یکی از زیباترین جنبه‌های برگزاری آیین افتتاح چهارمین دوره جایزه ادبی مادرانه، شعرخوانی شاعران مطرح استان‌های مختلف کشور بود که مورد توجه حاضران قرار گرفت. در این مراسم، استاد عباس شاهزیدی، استاد محسن ناصحی، مریم کرباسی، مجتبی خورسندی، سایه رحیمیان و روح‌الله گائینی به شعرخوانی پرداختند.
اهدای کتاب بانوی آندلس به حاضران
پس از پایان مراسم افتتاحیه چهارمین جایزه ادبی مادرانه، «کتاب بانوی آندلس» به تمامی حاضران در مراسم اهدا شد تا هر چه بیشتر با ابعاد زندگی حضرت نجمه خاتون، مادر گرامی حضرت امام رضا (علیه‌السلام) آشنا شوند. کتاب بانوی آندلس نوشته سید محمدصادق مصباح موسوی است که اثری پژوهشی، مستند و بدیع را پیرامون شخصیت و زادگاه مادر گرامی امام علی بن موسی الرضا (علیه‌السلام) و فاطمه معصومه (سلام‌الله علیها) پیش روی مخاطبان قرار می‌دهد. نجمه خاتون و یا خیزران مُرسیّه ملیت اروپایی دارد و به راستی مایه فخر و مباهات خانواده اسلام است. در این کتاب هم از زندگانی مادر گرامی امام رضا (علیه‌السلام) می‌خوانیم و هم از فتوحات و تاریخ سیاسی اسلام در جنوب غربی اروپا که سبب شد این بانوی گرانقدر از اسپانیا و از غرب دریای مدیترانه به سواحل آفریقا و از آنجا به دریای سرخ و در پایان به مدینه منوره بیاید. سید محمدصادق مصباح موسوی در انتهای کتاب پاسخ‌های مستدلی بر شبهات اعتقادی از جمله فلسفۀ جهاد اسلامی، علت تعدد زوجات امامان، چگونگی تکلم فرزند در رحم مادر، قداست و طهارت محض مادران ائمه و… ارائه می‌دهد.
انتهای پیام/
